Głownia pyląca jęczmienia to jedna z poważniejszych chorób grzybowych, która może znacząco obniżyć plony tego ważnego zboża. Choroba ta wywoływana jest przez grzyba Ustilago nuda, a jej objawy mogą być trudne do wykrycia na wczesnym etapie, co czyni ją szczególnie niebezpieczną dla plantatorów.
Czym jest głownia pyląca jęczmienia?
Głownia pyląca jęczmienia (Ustilago nuda) atakuje rośliny już w fazie kiełkowania. Grzyb rozwija się wewnątrz tkanek rośliny i pozostaje tam w stanie utajonym aż do momentu kłoszenia. Objawy pojawiają się dopiero wtedy, gdy roślina zaczyna tworzyć kłosy – zamiast zdrowych ziaren w kłosie widoczna jest brunatnoczarna masa zarodników grzyba. W trakcie kwitnienia zarodniki są unoszone przez wiatr i zakażają inne rośliny. To właśnie ten proces pylenia dał chorobie nazwę „głownia pyląca”.
Jakie są skutki choroby?
Chociaż głownia pyląca jęczmienia nie prowadzi do całkowitego zniszczenia roślin, to jednak znacząco obniża jakość i ilość plonu. Zainfekowane kłosy nie zawierają ziaren, co bezpośrednio przekłada się na niższe zbiory. Przy dużym nasileniu choroby, straty mogą sięgać nawet kilkunastu procent plonu.
Zwalczanie głowni pylącej jęczmienia
Zwalczanie głowni pylącej jęczmienia opiera się przede wszystkim na profilaktyce. Ponieważ grzyb przenosi się z materiałem siewnym, kluczowe znaczenie ma zaprawianie nasion przed siewem. Nowoczesne zaprawy nasienne skutecznie eliminują zarodniki grzyba znajdujące się na powierzchni i wewnątrz ziarna.
Oprysk jako metoda wspomagająca: W praktyce rolniczej stosuje się również oprysk, jednak nie jest to główna metoda walki z głownią pylącą. Opryski fungicydowe nie są w stanie całkowicie wyeliminować patogenu, ponieważ rozwija się on wewnątrz tkanek rośliny. Z tego względu oprysk może pełnić jedynie rolę uzupełniającą w ramach szerokiej strategii ochrony plantacji. Skuteczna może okazać się zaprawa fungicydowa Flutrix 050 SF
Zalecenia agrotechniczne
Aby ograniczyć występowanie głowni pylącej jęczmienia, warto stosować następujące działania:
- używać certyfikowanego, zdrowego materiału siewnego,
- zaprawiać ziarno odpowiednimi środkami grzybobójczymi,
- prowadzić zmianowanie, unikać monokultury jęczmienia,
- monitorować plantację i eliminować porażone rośliny w miarę możliwości.
Podsumowanie
Głownia pyląca jęczmienia to choroba, która może znacząco wpłynąć na opłacalność uprawy jęczmienia. Jej zwalczanie wymaga przede wszystkim działań profilaktycznych – głównie stosowania zapraw nasiennych. Oprysk może wspomagać ochronę, ale nie zastąpi właściwego przygotowania materiału siewnego. Wczesna diagnoza i konsekwentne działania agrotechniczne są kluczem do utrzymania zdrowej i wydajnej plantacji.